Ciężki karabin maszynowy (ckm, cekaem) – automatyczna (samoczynna) broń strzelecka zespołowa, karabin maszynowy strzelający amunicją karabinową.

Przeznaczony jest do niszczenia grupowych celów żywych, środków ogniowych, lekko opancerzonego sprzętu i nisko lecących celów powietrznych. Dużą szybkostrzelność praktyczną uzyskano dzięki zastosowaniu luf chłodzonych wodą lub szybkowymiennych luf chłodzonych powietrzem. Działanie broni najczęściej oparte na zasadzie krótkiego odrzutu lufy (np.Maxim) lub odprowadzania gazów prochowych z lufy (np. Hotchkiss). Broń strzela z ciężkiej podstawy (trójnożnej, saneczkowej, kołowej) ogniem ciągłym (długimi lub krótkimi seriami). Podstawa często umożliwia prowadzenie ognia przeciwlotniczego.

Dzięki dużej masie i zastosowaniu mechanizmów kierunkowego i podniesieniowego, ckm umożliwia prowadzenie celnego ognia bezpośredniego na odległość do 1000m. Podczas pierwszej wojny światowej, a także w okresie międzywojennym, stosowano również ogień pośredni, pogłębiany i posiewany na odległości 1000-2500 m. Obecnie ta kategoria zespołowej broni maszynowej została wyparta przez uniwersalne karabiny maszynowe.

7,62-mm uniwersalny karabin maszynowy H&K HK121